Nieuwste variant rukt op: inactiviteit

Over één ding kunnen we het zonder twijfel eens zijn. Gezondheid is één van de belangrijkste dingen in het leven. Bij eender welke bevraging, binnen eender welke groep zal gezondheid bovenaan het verlanglijstje staan. Of het nu gaat over maatschappelijk of individueel belang. Het begrip ‘gezondheid’ betekent echter veel meer dan de afwezigheid van ziekte, klachten of pijn. Zich goed voelen, kunnen genieten, kunnen doen wat je wilt, sociale contacten, controle over je leven, voldoening, stressvrij zijn, het hoort er allemaal bij. Kenmerkend aan een individu of groep welke hoog scoort in al deze domeinen is ‘fit zijn’. Fitheid zorgt ontegensprekelijk voor fysiek en mentaal welzijn, voor ‘gezondheid’. Waarom staat dit dan niet bovenaan de agenda in de coronacrisis?

We hebben het voorbije jaar veel ‘-logen’ leren kennen. Virologen, epidemiologen, vaccinologen, infectiologen, allemaal …logen waarvan we vroeger, als we ze al kenden, dachten dat ze constant onderzoek en studiewerk deden in de catacomben van de universiteiten, ver weg van de realiteit. Nu sturen ze het land. Dat ‘logen’ een verleden tijd is van ‘liegen’ is puur toevallig. Het zijn zonder twijfel experts op hun domein. Het zijn wetenschappers van hoogste niveau.

Of het echter verstandig is om de verantwoordelijkheid van beslissingen met een grote maatschappelijke impact volledig bij hen te leggen kunnen we in vraag stellen. We zitten in een gezondheidscrisis en ‘gezondheid’ is veel meer dan de afwezigheid van ziekte. Dat zegt ook de WHO. Wanneer we topviroloog Van Ranst in het begin van de tweede golf horen zeggen ‘Hoe moeilijk kan het zijn om in je zetel te blijven zitten’, dan weten we dat hij het belang van sport en bewegen voor het fysiek en mentaal welzijn zwaar onderschat. Dit is geen verwijt, wij kennen namelijk ook niks van virussen. Het is wel een indicatie dat blind luisteren naar experts uit één onderzoek domein het maatschappelijk belang niet dient. Wanneer diezelfde viroloog geconfronteerd wordt met het nut van een twitteroorlog met de voorzitter van MR, antwoordt hij laconiek ‘het is dat of fitness’. Het was misschien niet zijn bedoeling om onze sector en onze beoefenaars te ridiculiseren, maar het kwam wel zo over.

Inactiviteit bestrijden is ziekte vermijden
We begrijpen dat succes bij sommige experten gemeten wordt door virusoverdracht tot het absolute minimum te herleiden. Iedereen goudvis-gewijs in een glazen bokaal en het is opgelost. Of de hele wereldbevolking een veilig vaccin en we herwinnen onze vrijheid. Of niet?

De kans is groot dat we snel weer op weg zullen zijn naar het volgende virus, de volgende variant. Ondertussen zijn we wel collectief in een toenemende inactiviteit geduwd. Inactiviteit welke ontegensprekelijk verbonden is met de toename van talrijke levensbedreigende aandoeningen. 75% sport minder sinds de lockdown en voelt zich niet goed in zijn vel. Fitnessbeoefenaars hebben er maanden, jaren over gedaan om een gezonde leefstijl op te bouwen. Dit herstellen en een gezonde beweegattitude uitbreiden naar het inactieve deel van de bevolking wordt misschien wel één van de grootste post-corona uitdagingen.

Cijfers uit intensieve zorgen tonen het. Tot 60% van de coronapatiënten kampt met overgewicht of obesitas. Overgewicht zorgt voor bijkomende gezondheidsproblemen, die het gevecht tegen Covid-19 infectie extra moeilijk maken.

In het kader van een sensibilisatiecampagne van Fitness.be zegt Professor Dr. Guy T’Sjoen het duidelijk in een interview: ‘Als mensen hun immuniteit willen verbeteren, is een gewichtsverlies van 5% in de komende 10 weken voor mensen met overgewicht echt relevant. Met de combinatie van gezonde voeding, meer bewegen, stressreductie en voldoende slapen, kan je al veel bereiken. Iedereen weet dit, maar het ook doen is vaak de uitdaging’.

Samen met Fitness.be richt hij dan ook een oproep naar de overheid om met een plan te komen waar sport, bewegen en leven centraal worden gesteld. Een campagne om zwaar ziek worden door een virusinfectie te voorkomen. Altijd beter dan genezen. De fitnesssector wil daar een trekkende rol in spelen. We willen onze maatschappelijke rol opnemen en massaal mensen kwaliteitsvol richting een betere leefstijl loodsen… maar we moeten de kans krijgen.

De waarschuwingen voor nieuwe corona-varianten komen sneller op ons af dan versoepelingen. Nochtans wordt het hoog tijd om te waarschuwen voor de grootste en gevaarlijkste variant welke op ons af komt. Hoe langer we in onze zetel moeten blijven en hoe langer sport- en fitnessclubs gesloten blijven, hoe groter de kans dat het gevaarlijkste virus genadeloos zal toeslaan: inactiviteit.

Voor wie nog mocht twijfelen dat ‘fit zijn’ belangrijk is. Plaats onderstaande eens in de corona-context:

In een recente publicatie van de British Heart Foundation National Centre (BHFNC) for Physical Activity and Health, Loughborough University lees ik in de inleiding : Lichamelijke inactiviteit staat bekend als de vierde oorzaak van sterfte in de wereld.

Veel van de belangrijkste oorzaken van slechte gezondheid in de huidige samenleving, zoals coronaire hartziekten, kanker en type 2 diabetes, zouden kunnen worden voorkomen als meer inactieve mensen actief zouden worden. In het Verenigd Koninkrijk is de incidentie van niet-overdraagbare ziekten die kunnen worden toegeschreven aan lichamelijke inactiviteit:

• 10,5% van de gevallen van coronaire hartziekten
• 18,7% van gevallen van darmkanker
• 17,9% van de gevallen van borstkanker
• 13,0% van gevallen van diabetes type 2
• 16,9% van de voortijdige sterfte door alle oorzaken

Naast het terugdringen van voortijdige sterfte en de incidentie van ziekten, heeft deelname aan lichamelijke activiteit ook voordelen voor de geestelijke gezondheid, de kwaliteit van leven en welzijn en het zelfstandig blijven wonen op oudere leeftijd. Lichaamsbeweging kan ook een belangrijke rol spelen bij de vermindering van gezondheids- en sociale ongelijkheden. Als gevolg van deze verreikende effecten is lichaamsbeweging omschreven als de "beste koop in volksgezondheid".

Hou je fit

Eric Vandenabeele
Fitness.be