1,2 miljoen vroegtijdige sterfgevallen per jaar door Obesitas in EU, rapport WHO

• Uit een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie blijkt dat 60 procent van de volwassenen in Europa zwaarlijvig of te zwaar zijn
• Pandemie had invloed op de fysieke activiteitsniveaus en dreef de consumptie van vet, suikerhoudend voedsel
• Er zijn aanwijzingen dat vroege acceptatie van lichaamsbeweging en goede voeding essentieel zijn
• WHO stelt interventies voor om obesitas te verminderen door middel van fysieke activiteit, onderwijs en voeding

Volgens het onlangs gepubliceerde onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie is een derde van de kinderen en bijna twee derde van de volwassenen in Europa zwaarlijvig. Uit het onderzoek bleek dat obesitas jaarlijks 1,2 miljoen doden veroorzaakt in de 53 lidstaten van de WHO in Europa. 

Onderzoekers registreerden een daling van het fysieke activiteitsniveau tijdens de pandemie, samen met een verhoogde inname van vet, suikerachtig en zout voedsel, maar hoewel het obesitasniveau door de pandemie werd versterkt, ligt hun oorzaak veel dieper in de samenleving. Het rapport wil de gedragsveranderingen benadrukken die nodig zijn om het wereldwijde obesitasprobleem te overwinnen door interventies zoals fysieke activiteit, onderwijs en dieet te identificeren.

"Obesitas vormt een steeds grotere uitdaging in Europa, met een op de drie schoolgaande kinderen, een op de vier adolescenten en bijna 60 procent van de volwassen bevolking die nu lijdt aan overgewicht of obesitas", legt Dr. Hans Henri Kluge uit, WHO's regionaal directeur voor Europa: "Verhoogde body mass index (BMI) is een belangrijke risicofactor voor niet-overdraagbare ziekten, waaronder kankers en hart- en vaatziekten."

Als reactie op de algemene wijdverbreide kritiek dat BMI – die uitsluitend gebaseerd is op iemands lengte en gewicht – misleidend is, werd erkend dat “er beperkingen zijn aan het gebruik van BMI als de enige maatstaf” voor het definiëren van obesitas. Het rapport vermeldde andere maatregelen die in de toekomst zouden kunnen worden gebruikt. Deze omvatten middelomtrek, taille-tot-hoogte verhouding, body adipositas index (BAI) en body shape index (BSI).

De studie heeft nauwkeurig onderzocht hoe onze moderne omgeving de zwaarlijvigheidsepidemie aanstuurt door de relaties tussen voedsel en fysieke activiteit te onderzoeken, en de sociaal-culturele, fysieke, economische en politieke factoren die van invloed zijn op het voedsel dat de bevolking eet, samen met hun niveau van werkzaamheid. Online gaming en het digitaal vermarkten van ongezonde voedingsproducten worden als knelpunten naar voren gebracht.

Obesitas werd in verband gebracht met ten minste 13 soorten kanker, waaronder borst-, lever- en eierstokkanker, en dr. Nina Berdzuli, directeur van de afdeling gezondheidsprogramma's van de WHO Europa, benadrukte het belang van het aanmoedigen van een gezonde levensstijl en het verhogen van het fysieke activiteitsniveau. Volgens de bevindingen van het rapport is er onmiskenbaar bewijs dat de vroege invoering van goede voeding en lichaamsbeweging essentieel is voor het verbeteren van de toekomst van de wereldwijde gezondheid.

Dr. Francesco Branca, de directeur van de afdeling voeding voor gezondheid en ontwikkeling, is van mening dat de WHO's Sustainable Development Goal 2 ('Achieve Zero Hunger' en 'Improve Nutrition') en Sustainable Development Goal 3 ('Ensuring Healthy Lifestyles' en 'Promoting Wellbeing ') zal niet worden bereikt als de samenleving op dezelfde weg doorgaat.

Voor tieners toonden gegevens aan dat minder dan 20 procent de aanbevelingen voor lichamelijke activiteit opvolgt en bijna 50 procent geen fruit of groenten eet. Het rapport erkende dat geen enkele "interventie" de verspreiding van obesitas zou kunnen verminderen, maar schetste een reeks interventies en mogelijke beleidsterreinen die de obesitasniveaus zouden kunnen verminderen door middel van doelstellingen op het gebied van voeding, onderwijs en lichaamsbeweging.

Aanbevelingen voor lichamelijke activiteit zijn onder meer het verstrekken van begeleiding en doorverwijzing bij lichamelijke activiteit als onderdeel van de gezondheidszorg, veilige toegang tot open ruimtes en het bevorderen van lichamelijke activiteit via sportgroepen en clubs. De kwaliteit van lichamelijke opvoeding, voorzieningen en programma's op scholen en de beschikbaarheid van lichaamsbewegingsprogramma's op de werkplek werden beide benadrukt.

"Ik heb goede hoop dat we het traject van obesitas in Europa kunnen veranderen door omgevingen te creëren die meer faciliterend zijn, investeringen in gezondheid te bevorderen, sterke en veerkrachtige gezondheidsstelsels te ontwikkelen en te innoveren voor een betere gezondheid en beter gezondheidsbeheer", besluit Kluge.