Fitness voor diabetespatiënten

health I Fitness voor diabetici

I body LIFE 5I2010

De meeste diabetespatiënten gebruiken verschillende medicijnen om hun gezondheidstoestand onder controle te houden. Deze medicijnen verlagen het insulineniveau dat door de lever geproduceerd is en stimuleren de insulineproductie van de alvleesklier. Over het algemeen is niet gebleken dat diabetesmedicijnen de trainingstolerantie, bloeddruk of hartslag beïnvloeden.

De voordelen van

fitness & richtlijnen

Fitness is een bewezen, aanvullende therapie voor diabetespatiënten. Standaard training helpt bij het reguleren van het bloedglucoseniveau van patiënten met diabetes type 2 en vrouwen met GDM (Gestational diabetes mellitus). Dat gaat op de volgende manieren:

- Fitness verhoogt de opname van

glucose in de cellen.

- Fitness verbetert de insulinegevoe- ligheid doordat de glucosestofwis - seling verbetert.

- Fitness vermindert het risico op hart- en vaatziekten.

- Fitness verlaagt het vetpercentage en voorkomt of bestrijdt dus overge- wicht.

Helaas zijn er weinig onderzoeken die aantonen dat fitness helpt bij het onder controle houden van het bloedglucoseniveau bij klanten met diabetes type 1. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat deze patiënten extra koolhydraten moeten eten om hypoglykemie veroorzaakt door sporten te voorkomen. Klanten met diabetes type 1 zien echter wel verbetering in insulinegevoeligheid, glucosestofwisseling en risicofactoren voor hart- en vaatziekten na het volgen van een fitnessprogramma (ACSM 2001).

Hypoglykemie veroorzaakt door training

Cliënten met beide types diabetes kunnen lijden aan hypoglykemie. Deze toestand wordt veroorzaakt door een gebrek aan glucose in het bloed. Hypoglykemie kan zich uiten in: onbeheerst schudden, coördinatieproblemen, onscherp zien, verwardheid, buitensporig zweten, duizeligheid, misselijkheid, bewustzijnsverlies en zelfs een coma.

Om dit te voorkomen moeten klanten met diabetes eigenlijk hun bloedglucosespiegel meten voordat ze gaan sporten, tijdens de training (als deze langer dan 30 minuten duurt) en 15 minuten na de training. Diabetespatiënten doen er ook beter aan niet te sporten tijdens de insulinepiek, het moment waarop insuline het meest effectief is in het verlagen van het glucoseniveau. In plaats daarvan kunnen deze mensen het beste trainen als het glucoseniveau in het bloed stijgt, bijvoorbeeld kort na het eten (Funnell et al. 2004).

Klanten die lijden aan hypoglykemie veroorzaakt door training, kunnen ook baat hebben bij het eten van een koolhydratenreep tijdens de work-out. De grootte en timing van de reep, moet men laten afhangen van de trainingsintensiteit, trainingsduur, het glucoseniveau vóór de training en de individuele reactie op beweging. Een vuistregel is dat als het bloedglucoseniveau lager is dan 100 milligram per deciliter, een koolhydratenreep gegeten zou moeten worden. Na het eten van de snack zou de klant een kwartier moeten wachten, dan opnieuw zijn bloedglucoseniveau moeten meten en pas bij meer dan 100 mg per deciliter de training hervatten.

Hoewel het vaker voorkomt bij patiënten met diabetes type 1, kan iedere diabetespatiënt hypoglykemie krijgen tot 48 uur na een training. Het is dus belangrijk om het glucoseniveau na het sporten nauwkeurig in de gaten te houden. Hypoglykemie die ontstaat meer dan vier uur na training, wordt ook wel Postexercise, late-onset hypoglycemia (PEL) genoemd. Klanten met diabetes kunnen beter niet ’s avonds laat trainen omdat dan nachtelijke hypoglykemie kan ontstaan. Klanten met een dun postuur en diabetes type 2 reageren heel verschillend en minder voorspelbaar op een daling van hun bloedglucoseniveau dan klanten die zwaarlijvig zijn (ACSM 2007).

Contra-indicaties Hyperglykemie

Hyperglykemie, dat wil zeggen dat het bloedglucoseniveau hoger is dan 300 milligram per deciliter, ontstaat wanneer het lichaam niet genoeg glucose heeft om te voldoen aan de eisen van het metabolisch systeem. Deze toestand veroorzaakt de afbraak van proteïnen en vetten door het lichaam om energie te kunnen produceren. Het gevolg hiervan is de aanmaak van bepaalde verbindingen, genaamd ketonen. De voortekenen en symptomen van acute hyperglykemie zijn: toegenomen dorst, meer honger, toegenomen urineproductie, wazig zien, vermoeidheid en de aanwezigheid van ketonen in de urine aangetoond door middel van een ‘dipstick test’ (Wikipedia 2007).

Gelukkig komt hyperglykemie in een fitnessomgeving zelden voor. Hoe dan ook adviseert het ACSM aan klanten met diabetes om niet te trainen als de bloedglucosespiegel hoger dan 250 milligram per deciliter is en er ketonen in de urine gevonden zijn. Ook adviseert zij klanten met een glucoseniveau van 300 milligram per deciliter of hoger, en zonder aangetroffen ketonen in de urine, extra voorzichtig te zijn tijdens het trainen. Volgens de richtlijnen van het ACSM moeten mensen met een bloedglucoseniveau van 400 mg/dl of hoger geen enkele manier van sport beoefenen (ACSM 2001).

Conclusie

Het ontwikkelen van een veilig en effectief fitnessprogramma voor diabetespatiënten kan een uitdaging zijn maar is zeker de moeite waard. Als fitness professional beschik je over de unieke kans om klanten ‘op te leiden’, te motiveren en te begeleiden richting een leefstijl waarvan bloedglucosecontrole, een gepast dieet en regelmatige beweging onderdelen zijn.

Bronnen: *American College of Sports Medicine (ACSM), 2001. ACSM’s Resource Manual for Guidelines for Exercise Testing and Prescription (4th ed.), Baltimore; Lippincott, Williams & Wilkins. *American College of Sports Medicine (ACSM), 2006. ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription (7th ed.), Baltimore; Lippincott, Williams & Wilkins. *American College of Sports Medicine (ACSM), 2007. Exercise and Type 2 Diabetes: Position Stand. www.acsm-msse.org/pt/pt-core/template-journal/msse/media/0700.pdf.

*American Diabetes Association, 2007. Standards of medical care in diabetes – 2007 Position Statement, Diabetes Care, 30. *Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2005. National Diabetes fact sheet: General information and national estimates on diabetes in the United States, Atlanta. U.S. Department of Health and Human Services. *Funnell, M., et al. 2004. Life with diabetes: A series of Teaching Outlines by the Michigan Diabetes Research and Training Center (3rd ed.), Alexandria. *Wikipedia, 2007. Ketoacidosis facts.

http://en.wikipedia.org/wiki/Ketoacidosis.

Wattstraat 52 • 2723 RD Zoetermeer

T 079-5937551 • E info@sh-fitness.nl 

I www.sh-fitness.nl

Pilates

Second hand

health I vetverbranding

Waarschijnlijk de meest populaire veronderstelling: er is een specifieke hartslag (meestal 60-70% van de maximale hartslag) waarbij je vet verbrandt. Veel klanten denken dat ze een bepaalde hartslag moeten vasthouden tijdens training om vet te verbranden en dat een hogere hartslag zelfs de vetverbranding negatief zou beïnvloeden. Zelfs de cardio-apparatuur heeft in hun displays zones voor vetverbranding opgenomen. Maar moet je werkelijk in een bepaalde hartslag zone zitten om alleen vet te verbranden?

Is de “fat-burning zone” een mythe??!!

Nee!! Het gaat namelijk nog steeds om de totale verbranding die uiteindelijk de lijn zet voor de vetverbranding. Het lichaam zal daarbij altijd eerst de aanwezige suikervoorraad in het bloed aanspreken voor energie. Pas van daaruit zal het lichaam andere voorraden aanspreken, te weten de eiwitvoorraad in de spieren en de vetvoorraad.

“Vetverbranding is groter wanneer de trainingsintensiteit hoog is”

Ik daag de algemene gedachte uit dat langdurige lage intensiteit training (LLIT) het beste programma is voor verminderen van de vetvoorraad. Ik geloof in HIIT (Hoge Intensiteit Interval training). Nieuwe onderzoeksresultaten laten zien dat HIIT hetzelfde percentage vet voor verbranding gebruikt als LLIT; maar dat HIIT daarnaast een betere conditie tot gevolg heeft. En, hoe beter de conditie, hoe groter het aandeel vet is dat voor verbranding gebuikt wordt onafhankelijk welke activiteit uitgevoerd wordt. Dus het aandeel vet dat tijdens de verbranding gebruikt wordt is ook groter tijdens sporten maar daarna ook tijdens wandelen; tijdens tuinieren; tijdens fietsen, etc. Met andere woorden: Je maakt van je lichaam een efficiëntere vetverbrander. Huidplooimetingen bij HIIT laten zien dat deze groep een 9x hogere vetvermindering heeft in vergelijking met de groep van LLIT.

Hoe kan dat?

Metabolische aanpassingen (de manier waarop het lichaam energie vrijmaakt voor activiteit uit verbranding van koolhydraten, eiwitten en vetten) die resulteren uit HIIT kunnen leiden tot een beter verbruik van vet voor het vrijmaken van energie na training en dragen zo bij aan een groter energie en vet deficit. Met andere woorden in vergelijking met LLIT zorgt HIIT ervoor dat er meer calorieën en vet worden verbrandt na de training.

De Praktijk

Hoe werkt dat in de praktijk en hoe bouw je dat op?! Alhoewel buiten lopen of fietsen zeker met het mooiere weer dat er nu aankomt vaak aantrekkelijker is, adviseer ik onze klanten altijd de specifieke training binnen te doen en deze dan eventueel naar buiten voort te zetten. Een van de grote voordelen van training binnen is dat hartslag makkelijk geprojecteerd kan worden en dat verzwaring snel en accuraat ingezet kan worden. Buiten moet je die versnelling maar aankunnen bij een gelijke pedaalsnelheid, of maar net die helling kunnen vinden om het parcours te verzwaren. Binnen kan dat met een druk op de knop! Start vervolgens met een 30 minuut lange conditietraining op 70-85% van je maximale hartslag. Volg daarna met HIIT die opgebouwd is uit 10-15 korte duur piektraining 15-20 seconden) met een rustpauze ertussen waarbij de hartslag terug gaat naar 60% van je maximale hartslag. Dit neemt dan ongeveer 20 minuten in beslag. Vervolgens doe je een cooling down van ongeveer 5 minuten. Je kan dus ook lekker hardlopend of fietsend naar de sportschool komen en vervolgens binnen de specifieke training doen. Heb je binnen de 60 minuten een volledige en extra efficiënte training afgerond.

Dus de volgende keer dat iemand roept dat training op 60% van de maximale hartslag genoeg is voor de vetverbranding, roep terug dat het tijd is voor HIIT!!!!!!!!! Myth Busted.

Lilian Rijfkogel, C.E.A.S., L.P.T., Artros Bewegingscentrum: Bewegen is goed; Goed bewegen is beter

HIIT moet niet voorgeschreven worden aan individuen die risico lopen op medische problemen of voor individuen met overgewicht die niet gewend zijn om te trainen

body LIFE 5I2010 I