Werkt een dieet?!

I body LIFE 9I2010

Investeren in preventie loont

Iedere euro die geïnvesteerd wordt in de preventie van roken, overmatig alcohol gebruik en obesitas in combinatie met meer lichaamsbeweging, brengt een substantieel rendement voor de samenleving met zich mee.

De impact van preventie

Dat is de conclusie van het rapport 'Prevention pays for everyone’ dat accountants- en adviesorganisatie PricewaterhouseCoopers onlangs presenteerde tijdens het jaarlijkse Preventcongres. Dankzij dit onderzoek wordt voor het eerst in getallen uitgedrukt wat de impact van preventie is. Hiermee levert PwC een positieve inhoudelijke bijdrage aan de belangrijke maatschappelijke discussies rondom het nut van preventie, aangezien een ongezonde levensstijl alleen al verantwoordelijk is voor eentiende van alle gezondheidskosten. Helaas biedt het regeerakkoord op dit gebied geen soulaas. GGD Nederland bepleit samen met de VNG al geruime tijd het minimale deel van 1,5 tot 2% van de AWBZ en zorgverzekeringspremie vrij te maken voor preventie. Afvaltherapie voor dikke mensen zou moeten worden vergoed in het basiszorgpakket, vindt het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Probleem is dat een deel van de therapie niet binnen de geldende vergoedingsregels valt. Het gaat om de zogenoemde 'gecombineerde leefstijlinterventie', die volgens medici op dit moment beantwoordt aan de stand van wetenschap en praktijk. Met andere woorden: de beste beschikbare behandeling tegen overgewicht, obesitas en diabetes kan ondanks wetenschappelijk bewezen nut nog niet worden opgenomen in het basispakket van de ziektekostenverzekering. De verwachting is dat de Beweegkuur, speciaal voor mensen met overgewicht/obesitas en diabetes in 2012 zal worden opgenomen in de zorgverzekering. Het is immers de moeite waard om te investeren in voorkoming van ziekte. Minstens de helft van de ziektegevallen in ons land is vermijdbaar. Ook worden preventieve middelen niet uitgebreid in het basispakket. Een gemiste kans.

Preventie van obesitas, groeiend probleem

Obesitas en een tekort aan lichaamsbeweging zijn sterk aan elkaar gerelateerd. Daarom zijn deze twee onderwerpen in dit onderzoek samengevoegd qua gedrag en gezondheidseffecten. De gevolgen van overgewicht kunnen ernstig zijn. Zo lopen dikke mensen een groter risico op verschillende vormen van kanker, galziekten en aandoeningen aan het bewegingsapparaat. De kosten die gemoeid zijn met overgewicht en obesitas zijn dan ook enorm. Ziekteverzuim door te zware werknemers kost jaarlijks 600 miljoen euro. Daarvan komt ongeveer 400 miljoen voor rekening van mensen die lijden aan ernstig overgewicht, meldt de Nederlandse Obesitas Vereniging op haar website. Het RIVM berekende eerder al dat overgewicht de maatschappij jaarlijks 1,2 miljard euro aan medische kosten oplevert.

Vooral het tekort aan lichaamsbeweging onder 4-17 jarigen heeft een sterk negatief welvaartseffect. Als interventies om obesitas en een tekort aan lichaamsbeweging tegen te gaan, kiezen de onderzoekers voor lokale publiciteitscampagnes in combinatie met intensieve lifestyleprogramma’s (coaching, etc), wederom in lijn met WHO voorstellen. Ook hier geldt dat in het beperkte scenario – waarbij een kleine campagne en een klein programma wordt gedraaid – een rendement gerealiseerd wordt van ca. 30 procent. Kiezen we voor een intensiever scenario, dan loopt de return on investment op tot 130 procent.

“Concreet betekent dit dat als de overheid 795 miljoen euro investeert, waarmee het percentage mensen met obesitas met 1 procent daalt, dat hier een rendement voor de maatschappij tegenover staat van ca. 240 miljoen euro uitgaande van het meest conservatieve scenario”, zegt Velthuijsen. “De grootste winst wordt behaald op het gebied van ziekteverzuim. Van de drie onderzochte ongezonde levensstijlen heeft obesitas in combinatie met onvoldoende lichaamsbeweging de grootste impact op ziekteverzuim.”

Investeren in een gezonde toekomst

PwC becijfert dat preventie gericht op jonge mensen het grootste maatschappelijke rendement oplevert. Daarbij toont het onderzoek aan dat juist individuele interventies zoals bijvoorbeeld coaching en begeleiding het meest kostenefficiënt zijn. Tegelijkertijd kunnen massamediale campagnes hierop een duidelijk versterkend effect hebben. Hoewel investeren in preventie gericht op jonge mensen het meest ‘rendabel’ is, is PwC van mening dat ook preventie en interventies gericht op ouderen van wezenlijk belang zijn. Deze investering zorgt namelijk voor een betere kwaliteit van leven en de maatschappij heeft langer profijt van de inzet van ouderen. Bijvoorbeeld in de vorm – van moeilijk te becijferen – toegevoegde waarde als vrijwilligerswerk.

“Preventie is één van de belangrijkste pijlers voor een gezonde toekomstige maatschappij. Nu de impact van preventie voor het eerst op deze manier in getallen is uitgedrukt, kan de discussie pas écht gevoerd worden. In veel scenario’s is het rendement van preventie dermate interessant dat voldoende financiering ter beschikking zou moeten worden gesteld om barrières – zoals de discussie rondom waar de baten vallen en wie de initiële rekening betaalt – te overbruggen”, besluit Velthuijsen. “Preventie creëert baten voor werkgevers, verzekeraars, zorginstellingen, de overheid en het individu, en dat biedt in beginsel de ruimte om een systeem te bedenken dat iedere betrokkenen prikkelt om in preventie te investeren.”

Onderzoeksverantwoording

Vertrekpunt van het onderzoek vormen verschillende studies van onder meer de World Health Organisation (WHO) het RIVM en TNO. Daarnaast is geput uit wetenschappelijke bronnen en informatie van onder meer Stivoro, het Trimbos instituut en de NISB. Op basis hiervan heeft PwC per levensstijl (roken, overmatig drankgebruik en de combinatie van te weinig lichaamsbeweging en overgewicht) een aantal rekenmodellen ontwikkeld. Daarin staan preventiekosten en preventieopbrengsten centraal. Onder preventiekosten vallen: de kosten van de interventie (bijv. marketingcampagne, begeleiding bij het stoppen van roken) en de ziektekosten die gepaard gaan met een langere levensduur. Onder de opbrengsten van preventie vallen: een hogere productiviteit, een lager ziekteverzuim, een afname van de ziektekosten gerelateerd aan roken / drinken / obesitas, afname van kosten voor handhaving (bijv. alcohol-gerelateerde misdaad en ongelukken), een betere kwaliteit van leven (QALY’s) en een langere levensduur (LY’s). Op basis hiervan werden per onderwerp interventiepakketten samengesteld, waarbij in verschillende scenario’s is gekeken naar de effecten van deze interventiepakketten.

Bron: PwC-onderzoek ‘prevention pays for everyone’

Zo'n tien procent van de huidige zorgkosten van 61 miljard wordt veroorzaakt door een ongezonde manier van leven. Investeringen in een gezondere leefstijl kunnen een flink deel van die kosten terugdringen.

Iedere euro die geïnvesteerd wordt in de preventie van roken, overmatig alcohol gebruik en obesitas in combinatie met meer lichaamsbeweging, brengt een substantieel rendement voor de samenleving met zich mee.

De impact van preventie

Dat is de conclusie van het rapport 'Prevention pays for everyone’ dat accountants- en adviesorganisatie PricewaterhouseCoopers onlangs presenteerde tijdens het jaarlijkse Preventcongres. Dankzij dit onderzoek wordt voor het eerst in getallen uitgedrukt wat de impact van preventie is. Hiermee levert PwC een positieve inhoudelijke bijdrage aan de belangrijke maatschappelijke discussies rondom het nut van preventie, aangezien een ongezonde levensstijl alleen al verantwoordelijk is voor eentiende van alle gezondheidskosten. Helaas biedt het regeerakkoord op dit gebied geen soulaas. GGD Nederland bepleit samen met de VNG al geruime tijd het minimale deel van 1,5 tot 2% van de AWBZ en zorgverzekeringspremie vrij te maken voor preventie. Afvaltherapie voor dikke mensen zou moeten worden vergoed in het basiszorgpakket, vindt het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Probleem is dat een deel van de therapie niet binnen de geldende vergoedingsregels valt. Het gaat om de zogenoemde 'gecombineerde leefstijlinterventie', die volgens medici op dit moment beantwoordt aan de stand van wetenschap en praktijk. Met andere woorden: de beste beschikbare behandeling tegen overgewicht, obesitas en diabetes kan ondanks wetenschappelijk bewezen nut nog niet worden opgenomen in het basispakket van de ziektekostenverzekering. De verwachting is dat de Beweegkuur, speciaal voor mensen met overgewicht/obesitas en diabetes in 2012 zal worden opgenomen in de zorgverzekering. Het is immers de moeite waard om te investeren in voorkoming van ziekte. Minstens de helft van de ziektegevallen in ons land is vermijdbaar. Ook worden preventieve middelen niet uitgebreid in het basispakket. Een gemiste kans.

Preventie van obesitas, groeiend probleem

Obesitas en een tekort aan lichaamsbeweging zijn sterk aan elkaar gerelateerd. Daarom zijn deze twee onderwerpen in dit onderzoek samengevoegd qua gedrag en gezondheidseffecten. De gevolgen van overgewicht kunnen ernstig zijn. Zo lopen dikke mensen een groter risico op verschillende vormen van kanker, galziekten en aandoeningen aan het bewegingsapparaat. De kosten die gemoeid zijn met overgewicht en obesitas zijn dan ook enorm. Ziekteverzuim door te zware werknemers kost jaarlijks 600 miljoen euro. Daarvan komt ongeveer 400 miljoen voor rekening van mensen die lijden aan ernstig overgewicht, meldt de Nederlandse Obesitas Vereniging op haar website. Het RIVM berekende eerder al dat overgewicht de maatschappij jaarlijks 1,2 miljard euro aan medische kosten oplevert.

Vooral het tekort aan lichaamsbeweging onder 4-17 jarigen heeft een sterk negatief welvaartseffect. Als interventies om obesitas en een tekort aan lichaamsbeweging tegen te gaan, kiezen de onderzoekers voor lokale publiciteitscampagnes in combinatie met intensieve lifestyleprogramma’s (coaching, etc), wederom in lijn met WHO voorstellen. Ook hier geldt dat in het beperkte scenario – waarbij een kleine campagne en een klein programma wordt gedraaid – een rendement gerealiseerd wordt van ca. 30 procent. Kiezen we voor een intensiever scenario, dan loopt de return on investment op tot 130 procent.

“Concreet betekent dit dat als de overheid 795 miljoen euro investeert, waarmee het percentage mensen met obesitas met 1 procent daalt, dat hier een rendement voor de maatschappij tegenover staat van ca. 240 miljoen euro uitgaande van het meest conservatieve scenario”, zegt Velthuijsen. “De grootste winst wordt behaald op het gebied van ziekteverzuim. Van de drie onderzochte ongezonde levensstijlen heeft obesitas in combinatie met onvoldoende lichaamsbeweging de grootste impact op ziekteverzuim.”

Investeren in een gezonde toekomst

PwC becijfert dat preventie gericht op jonge mensen het grootste maatschappelijke rendement oplevert. Daarbij toont het onderzoek aan dat juist individuele interventies zoals bijvoorbeeld coaching en begeleiding het meest kostenefficiënt zijn. Tegelijkertijd kunnen massamediale campagnes hierop een duidelijk versterkend effect hebben. Hoewel investeren in preventie gericht op jonge mensen het meest ‘rendabel’ is, is PwC van mening dat ook preventie en interventies gericht op ouderen van wezenlijk belang zijn. Deze investering zorgt namelijk voor een betere kwaliteit van leven en de maatschappij heeft langer profijt van de inzet van ouderen. Bijvoorbeeld in de vorm – van moeilijk te becijferen – toegevoegde waarde als vrijwilligerswerk.

“Preventie is één van de belangrijkste pijlers voor een gezonde toekomstige maatschappij. Nu de impact van preventie voor het eerst op deze manier in getallen is uitgedrukt, kan de discussie pas écht gevoerd worden. In veel scenario’s is het rendement van preventie dermate interessant dat voldoende financiering ter beschikking zou moeten worden gesteld om barrières – zoals de discussie rondom waar de baten vallen en wie de initiële rekening betaalt – te overbruggen”, besluit Velthuijsen. “Preventie creëert baten voor werkgevers, verzekeraars, zorginstellingen, de overheid en het individu, en dat biedt in beginsel de ruimte om een systeem te bedenken dat iedere betrokkenen prikkelt om in preventie te investeren.”

Onderzoeksverantwoording

Vertrekpunt van het onderzoek vormen verschillende studies van onder meer de World Health Organisation (WHO) het RIVM en TNO. Daarnaast is geput uit wetenschappelijke bronnen en informatie van onder meer Stivoro, het Trimbos instituut en de NISB. Op basis hiervan heeft PwC per levensstijl (roken, overmatig drankgebruik en de combinatie van te weinig lichaamsbeweging en overgewicht) een aantal rekenmodellen ontwikkeld. Daarin staan preventiekosten en preventieopbrengsten centraal. Onder preventiekosten vallen: de kosten van de interventie (bijv. marketingcampagne, begeleiding bij het stoppen van roken) en de ziektekosten die gepaard gaan met een langere levensduur. Onder de opbrengsten van preventie vallen: een hogere productiviteit, een lager ziekteverzuim, een afname van de ziektekosten gerelateerd aan roken / drinken / obesitas, afname van kosten voor handhaving (bijv. alcohol-gerelateerde misdaad en ongelukken), een betere kwaliteit van leven (QALY’s) en een langere levensduur (LY’s). Op basis hiervan werden per onderwerp interventiepakketten samengesteld, waarbij in verschillende scenario’s is gekeken naar de effecten van deze interventiepakketten.

Bron: PwC-onderzoek ‘prevention pays for everyone’

Onderzoek I health

body LIFE 9I2010 I