- Van bankzitter tot topper!

I body•LIFE 7I2013

De laatste jaren is het besef gegroeid dat voeding een belangrijke rol kan spelen bij het handhaven van onze gezondheid. Maar dat voeding een belangrijke rol kan spelen in ons totale functioneren is nog niet algemeen bekend. Nadeel is dat er aan de andere kant ook weinig gebieden zijn waar zoveel onzin verspreid en gedacht wordt als op het gebied van de voeding.

De ‘geheimen’ en mythen van voeding ontrafeld

Zo houdt sportvoeding niet op bij het tellen van calorieën of het eten van meer koolhydraten. Zo draagt voeding bij aan de productie van hormonen en neurotransmitters en oefent daarmee een rechtstreekse invloed uit op bijvoorbeeld onze stemming en ons gedrag. Voeding is daarmee niet alleen belangrijk voor de spieren maar ook voor de hersenen. Een rationeel en uitgebalanceerd voedingspatroon en het gebruik van supplementen kunnen bijdragen tot de optimalisering van mentaal en fysiek functioneren en daarmee tot betere prestaties op het sportveld, op het werk en in de vrije tijd. 

Mythen van voeding

Henk Kraaijenhof, trainer, coach en publicist, ontwikkelde samen met Niels Smeenge van HumanMotion de vierdaagse cursus Performance Nutrition waarin alle basisaspecten van voedingsleer, voeding bij bewegingen, supplementen enz. aan bod komen. “Voeding is nog altijd een onderbelicht aspect”, stelt Henk Kraaijenhof. “Een mens is wat hij eet. Als er iets gemakkelijk te manipuleren is in de sport, is het voeding. Omdat je minimaal drie keer per dag eet. Daarnaast bestaan er ook veel mythen en sagen op het gebied van voeding. Melk is superslecht, eieren verhogen de cholesterolspiegel. Allemaal onbewezen assumpties. Een andere misvatting vandaag de dag is dat sportvoeding synoniem is aan pasta. Pasta is rijk aan koolhydraten, maar dat is maar één van de voedingsstoffen. De andere zijn net zo belangrijk. Na een inspanning kun je net zo goed aardappelen eten als pasta. Waar het om gaat is dat je gezond eet, waardoor je je fitter voelt en lekkerder in je vel zit. Dat geldt niet alleen voor topsporters, maar voor iedereen.

Voeding als brandstof voor de hersenen

Voeding is volgens Kraaijenhof het meest complexe onderdeel van de begeleiding van een sporter. “Voedsel bevat wel duizend chemische stoffen, daarvan kennen we er hooguit honderd. Alleen in gember zitten al 420 verschillende stoffen. Van twintig ervan weten we wat ze doen. Ons lichaam kent miljoenen cellen. Voeding gaat over de interactie tussen de chemische stoffen die we binnenkrijgen en de cellen waar ons lichaam uit bestaat. Een trainer die wat slimmer is, wéét welke dingen het verschil maken. Al sinds 1988 laat ik het bloed van mijn sporters uitgebreid testen. Op ijzer, chroom, calcium, magnesium, vitaminen, essentiële vetzuren, aminozuren, organische zuren, noem maar op.”

Kraaijenhof vindt de voedingsadviezen vaak veel te beperkt. “Voedsel is brandstof. Er is tegenwoordig veel aandacht voor de mentale kant van de sporter, het in optimale staat houden van de hersenen. Maar ik heb nog nooit een voedingsdeskundige in Nederland gehoord over voeding als brandstof van de hersenen. Terwijl het juist de hersenen zijn die als eerste om voedsel roepen. Niet voor niets hebben veel mensen om 11.00 uur behoefte aan koffie. Cafeïne verhoogt de arousal”, aldus Kraaijenhof.

Voeding voor een betere levensstijl

Niels Smeenge van HumanMotion onderstreept de zaken die Kraaijenhof vertelt. “Voeding maakt een belangrijk onderdeel uit van iemands levensstijl. Ik begeleid in mijn trainingsfaciliteit in Laren, genaamd Fitpromotion, veel mensen uit het bedrijfsleven die een drukke baan hebben en vaak onvoldoende tijd nemen om te eten. Goed en gezond eten en drinken zijn naast beweging de basiselementen om te kunnen presteren. Steeds meer mensen vallen uit door ziekte of een burn-out. Zelf heb ik een andere voedingscursus bij Henk gevolgd die in eerste instantie meer was gericht op topsporters. Met input van mij, hebben we de cursus breder getrokken en aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen zodat de cursus ook interessant is voor instructeurs in fitnesscentra, lifestyle coaches die voedingsadviezen geven. Eén ding is ieder geval duidelijk; we werken niet met diëten. Daar geloven we niet in. De laatste jaren zien we een wildgroei in diëten. Het ene dieet belooft nog meer dan het andere. Als ik een intake doe bij een cliënt dan vraag ik naast de uitgebreide lichamelijke testen, wat zijn/haar voedingspatroon is. We zijn afgestapt van het bijhouden wat iemand de hele week eet. Vaak kloppen die lijstjes niet en hebben ze 40% minder opgeschreven dan ze daadwerkelijk eten. Tussendoortjes worden meestal niet genoteerd. Samen met de klant proberen we het voedingspatroon in kaart te brengen. Wat we bijvoorbeeld voor sommige personen afraden, terwijl het gezond lijkt, is een (vers) glaasje jus d’orange elke ochtend. Ook in verse jus d’orange zit heel veel fructose, en vruchtensap uit een pak bevat ook nog eens extra suikers. Bovendien verliest vruchtensap uit een pak door het verwerkingsproces alle belangrijke vezels, en nog belangrijker: de plantaardige fytonutriënten, zoals flavonoïde hersperedin in het geval van een sinaasappel. Deze voedingsstoffen zitten in de pulp en de schil van de sinaasappel en zijn goed voor een lagere bloeddruk en de cholesterolwaarden. Beter is dus een sinaasappel. Daarnaast gaat de cursus ook in op e-nummers, die in veel kant-en-klare voeding zitten, evenals smaakversterkers. In kipkerry bijvoorbeeld zitten 15 verschillende e-nummers. Als performance trainer/coach dien je daar mensen bewust van te maken. Zelf werken we bij Fitpromotion met een basisprogramma voeding die de belangrijkste voedingselementen bevat. Menu’s geven we niet. Iedereen kan aan de hand van dit programma zijn voedingspatroon invullen. Begin de dag met een goed ontbijt. Mensen eten vaak als een omgekeerde trechter: ’s morgens heel weinig en ’s avonds heel veel. De cursus Performance Nutrition zal deelnemers veel houvast geven. Op basis van de opgedane kennis zal de professional een relevant, rationeel en werkzaam advies kunnen geven met betrekking tot legale prestatieverbeterende voedingsstoffen – en aan een cliënt kunnen uitleggen waarom voor bepaalde zaken wordt gekozen.”

Kijk voor meer info op:

www.humanmotion.nl

voeding I health

body•LIFE 7I2013 I