21 august 2018

Het geheim van BMI

21 august 2018
Het is hoog tijd om vaarwel te zeggen tegen BMI.

BMI, ook wel bekend als Body Mass Index, is de meest bekende maatstaf om naar de gezondheid te kijken. Het is een eenvoudige wiskundige formule van het gewicht in kilogram gedeeld door de lengte in meters in het kwadraat en wordt vaak gebruikt door artsen, verzekeringsmaatschappijen en mensen vanuit de hele wereld om te bepalen of een persoon overgewicht of obesitas heeft. Het vertrouwen op BMI als gezondheidsindicatie op individueel niveau is echter niet zinvol. Het kan misleidend zijn en de risico’s op gezondheidsproblemen verbergen.

Dit komt omdat BMI niets zegt over de hoeveelheid Visceraal Vet die iemand heeft.

Visceraal Vet is een type vet in het buikgebied rondom de organen. Iedereen heeft het. In tegenstelling tot Onderhuids Vet is het moeilijk om te bepalen hoeveel Visceraal Vet iemand heeft door alleen naar iemand te kijken. Dat komt omdat het Visceraal Vet verborgen zit in de buikholte tussen de organen. Met de BMI kunt u de hoeveelheid vet, inclusief Visceraal Vet, niet vaststellen. Als u op BMI vertrouwt als belangrijkste hulpmiddel komt u er dus niet achter hoeveel Visceraal Vet u heeft.

Wat is Visceraal Vet?
Hoewel de meeste mensen (en de media) zich focussen op Onderhuids Vet, is Visceraal Vet het slechtste van de twee. Dat komt omdat Visceraal Vet net als ieder ander orgaan in het lichaam werkt. In tegenstelling tot de organen waarmee u geboren wordt en die nodig zijn om in leven te blijven, veroorzaakt Visceraal Vet juist schade aan de lichamelijke functies.



Volgens Harvard University scheidt Visceraal Vet een aantal hormonen en chemicaliën uit. Een van die chemicaliën zijn cytokinen. Cytokinen spelen een belangrijke rol in het menselijk lichaam, maar een verhoogd niveau van cytokinen als gevolg van overtollig Visceraal Vet kan problematisch zijn. Als cytokinen eenmaal in de lever terecht komen, hebben ze invloed op de productie van bloedlipiden wat in verband wordt gebracht met een hoog cholesterol en insulineresistentie. Dit kan leiden tot diabetes type 2.

Diabetes type 2 komt vaak voor bij mensen met overgewicht of obesitas. Mensen met een BMI die hoger ligt dan het normale bereik (18.5-24.9) hebben een hoger risico op gezondheidsproblemen. BMI kan echter een vertekend beeld geven bij mensen die een BMI hebben rond de 24.99.

Afhankelijk van hun leefstijl kunnen mensen een hoge hoeveelheid Visceraal Vet hebben, maar wel een ‘normaal’ BMI, omdat ze niet zoveel Skeletspiermassa hebben. Aangezien steeds meer mensen een zittende leefstijl hebben, komt dat steeds vaker voor.

Het recept voor Visceraal Vet
Overtollig vet is overbodig vet en ontstaat als resultaat van een te hoge calorie-inname. Zoals te verwachten ontstaat Visceraal Vet als gevolg van een ongezonde leefstijl. Sommige factoren die hieraan bijdragen zijn:
  • Weinig tot geen beweging
  • Een dieet hoog in koolhydraten en verzadigd vet
  • Slechte slaapgewoonten
  • Stress
  • Overmatig alcoholgebruik
  • Roken
Mensen die een zittende leefstijl hebben, hebben vaak een of meerdere van deze factoren. Na verloop van tijd zullen deze factoren leiden tot een verhoogde hoeveelheid lichaamsvet, inclusief Visceraal Vet.

Waarom BMI tekortschiet
Nadat de BMI wordt uitgerekend, wordt er gekeken onder welk bereik deze valt. De BMI bereiken zijn ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie en andere medisch bevoegde organen. Als uw BMI tussen de 18.5 – 24.9 valt, behoort u tot degenen met een ‘normaal’ gewicht. Door gebruik te maken van de formule kan iedereen met een rekenmachine en een BMI tabel binnen enkele seconden bepalen of iemand overgewicht heeft of niet.



Het probleem is dat BMI nooit bedoeld is om individuen te meten.

De Wereldgezondheidsorganisatie, waarvan het BMI bereik vaak wordt gebruikt in fitnesscentra en gezondheidsklinieken, laat duidelijk weten dat BMI zijn beperkingen heeft (cursivering toegevoegd):

BMI is de meest bruikbare maatstaf om te bepalen of iemand overgewicht of obesitas heeft, omdat deze voor alle volwassenen hetzelfde is. De BMI is echter een globale richtlijn, omdat deze niet kijkt naar het Vetpercentage dat per individu kan verschillen.

Ondanks deze duidelijke boodschap blijven artsen en vele anderen BMI gebruiken als een diagnostisch instrument vanwege zijn gebruiksgemak.

Gelukkig beginnen steeds meer mensen de beperkingen van BMI op te merken. De bruikbaarheid van BMI als een betrouwbare gewichtsindex voor individuen is herhaaldelijk door een aantal bronnen weerlegd door te wijzen op de gebreken:
  • BMI zal een atleet classificeren als iemand met obesitas
  • BMI kan niet vaststellen hoe de vetverdeling is
  • Uw gezondheidstoestand kan door één decimale punt anders zijn (24.9 = “normaal”; 25.0 = overgewicht)
Onthoud dat BMI wordt bepaald door een eenvoudige deling van gewicht en lengte. Het gewicht wordt bepaald door de weegschaal en de lengte door een meetlat. Dit zijn hele eenvoudige meetinstrumenten. BMI kan dus niet bepalen of iemand slank is of overgewicht heeft. BMI is maar een getal.

Mensen met een gezond BMI zeggen vaak dingen als: “Ik heb een snelle stofwisseling,” “Ik heb geluk dat mijn lichaam snel vet verbrandt,” of “Ik heb goede genen.”

Niemand moet echter verwachten dat ze hun hele leven gezond zullen blijven als ze calorierijk voedsel en voedsel hoog in verzadigd vet consumeren en weinig bewegen.

Inschatten van risico’s
Hoe komt u te weten of u risico loopt om een grote hoeveelheid Visceraal Vet te krijgen? Probeer in ieder geval niet naar het getal op de weegschaal te kijken, want dat helpt toch niet. Hieronder ziet u enkele opties om daar achter te komen. Volgens de Mayo Clinic is het gebruik van een meetlint voor het meten van het middel een goede manier om de hoeveelheid Visceraal Vet te bepalen. Als uw middel 90 cm is (vrouw) of 100 cm (man) is, heeft u mogelijk teveel Visceraal Vet. De meest nauwkeurige manier om de hoeveelheid Visceraal Vet te bepalen is door middel van een medisch goedgekeurde manier zoals een gecomputeriseerde tomografie (CT) scan, een MRI-scan of een DEXA test.



Om hiervan gebruik te kunnen maken, heeft u wel toegang nodig tot een faciliteit die over de juiste apparaten beschikt. En hoewel ze nauwkeurig zijn, zijn het niet de meest toegankelijke of betaalbare opties. Een andere manier om het Visceraal Vet te meten is om een lichaamssamenstelling test uit te voeren. De lichaamssamenstelling test maakt geen gebruik van BMI en kijkt waar het lichaam uit bestaat (Vetmassa, Vetvrije Massa, etc.). Er zijn verschillende manieren en methoden voor een lichaamssamenstelling analyse. Een lichaamssamenstelling analyse berekent het Vetpercentage dat bestaat uit Visceraal en Onderhuids Vet. Een van de meest bekende manieren is de huidplooimeter. Deze knijpt het vet onder de huid (Onderhuids Vet) en bepaalt aan de hand van de resultaten wat het Vetpercentage is. Het Visceraal Vet maakt ook deel uit van het Vetpercentage, maar het Visceraal Vet wordt berekend door middel van een formule.

Een andere optie is de medisch goedgekeurde BIA lichaamssamenstelling test. Deze test meet de weerstand die optreedt wanneer er een elektrische stroom door het lichaam stroomt om het Vetpercentage, inclusief het Visceraal Vet, te berekenen. Sommige geavanceerde BIA apparaten kunnen ook aangeven wat de hoeveelheid Visceraal Vet is. Voor uw lichaamssamenstelling te kennen, krijgt u een veel beter idee van de hoeveelheid Visceraal Vet die u heeft. Als uw gewicht volgens de BMI ‘normaal’ is, maar uw Vetpercentage volgens de lichaamssamenstelling test te hoog is (zoals bij mensen die skinny fat zijn), moet u wellicht veranderingen in uw leefstijl aanbrengen om het risico op gezondheidsproblemen te verkleinen.

Vertrouw niet op BMI als maatstaf voor uw gezondheid.
Het goede nieuws is dat als u voldoende beweegt, gezond eet en een gezond leven leidt, u niet zoveel in Visceraal Vet zult aankomen en u zich daardoor geen zorgen hoeft te maken over uw BMI.

Maar als u niet beweegt, niet gezond eet en een ‘normaal’ gewicht en BMI heeft, moet u alsnog oppassen. Uw BMI kan namelijk een vertekend beeld van uw gezondheid geven. Een lichaamssamenstelling analyse zal u altijd meer informatie geven dan uw BMI en schetst een beter beeld van waar uw gewicht (inclusief Visceraal Vet) uit bestaat.

 

Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

Auteur

Benjamin de Niet